Les 3 Voelen via je emoties – emotioneel voelen
Behalve dat we fysiek voelen, ervaren we ook gevoel via onze emoties. Bijvoorbeeld je voelt je de éne dag boos. En een dag later heb je een blij gevoel. Dat noemen we emotioneel voelen.
Emotioneel voelen is minder makkelijk te duiden dan fysiek voelen. Het is niet tastbaar in die zin dat we het kunnen vastpakken of kunnen bekijken met onze ogen. Een emotie is vluchtig en energetisch. Daarnaast hebben we afgeleerd om te verbinden met vooral onze lastige emotionele gevoelens: het is zwak om te voelen’ of: ‘als ik naar mijn gevoel luister hoor ik er niet bij’ of: ‘ik ben bang voor alles wat er loskomt als ik ga voelen’. Wat ook meespeelt is dat onze woordenschat over al onze gevoelens niet groot is.
Hieronder een aantal uitspraken die op een emotioneel gevoel duiden:
- Ik draag een last op mijn schouders.
- Mijn hart klopt in mijn keel.
- Ik heb een knoop in mijn maag.
- Ik heb vlinders in mijn buik.
- Ik heb een brok in mijn keel.
- Ik heb iets op mijn lever hebben.
- Ik spuw gal.
Vragen:
- Met welke emotionele gevoelens ben jij bekend in je leven?
- Hoe herken jij deze gevoelens?
- Is er een verschil tussen emotionele gevoelens die je makkelijk kunt toelaten en gevoelens die je moeilijker vindt om te voelen?
Vind je het fijn om je woordenschat over wat je kunt voelen te vergroten? Download dan de lijst van gevoelens die je hieronder aantreft.
Schrijf je antwoorden op in je schrift of document.
| Notitie: Wat is het verschil tussen emoties en gevoelens? In deze cursus spreek ik over emotionele gevoelens. Ik voeg daarmee de woorden emoties en gevoelens samen om verwarring te voorkomen. Mensen breken vaak hun hoofd over het verschil. Het is voor deze cursus niet van belang om het verschil voor jezelf te duiden. Het gaat erom dat je leert te verbinden met je gevoel. Om jouw hoofd en verstand echter wel te voeden en rust te geven, vind je hieronder een uitleg over het verschil. Emoties zijn sterke signalen die snel opkomen, intens aanwezig zijn en zolang je er niet aan vasthoudt en erover na gaat denken, net zo snel weer afzakken als dat ze kwamen. Deze snelheid en intensiteit is kenmerkend voor emoties. Meestal duurt de daadwerkelijke emotie niet langer dan 90 seconden. Een emotie is dus een krachtige energie die door je heen beweegt of door je heen stroomt. Gevoelens zijn (net als emoties) energie die van nature door je heen stromen of bewegen. Gevoelens zijn echter veel verfijnder en subtieler dan emoties, maar daarmee niet per se minder intens. Want ook gevoelens kun je als heel intens ervaren. Het grote verschil is dat gevoelens geleidelijk opkomen, langer aanwezig zijn en als je er niet op blijft plakken of er aan vastgrijpt, zakken ze ook geleidelijk weer weg. Gevoelens zijn veel verfijnder en zijn vaak de uitvloeisels van emoties die je in je leven hebt ervaren. Een voorbeeld van Hilda Hilda is vroeger als kind gepest op het schoolplein. Elke keer als ze in de buurt kwam van een groepje meiden uit een hogere klas die haar pestten, was ze in grote schrik en angst (= emotie). Nu, 30 jaar later is Hilda op datzelfde schoolplein om haar dochtertje naar school te brengen. Ze ervaart elke keer dat ze daar is een angstig gevoel (= gevoel). Waar komt dit angstige gevoel vandaan? Het angstige gevoel is een voortvloeisel van de emotie angst die ze in haar eigen schooltijd heeft ervaren. Het angstige gevoel speelt nu weer op, enerzijds doordat de sfeer van de plek dit oproept, en anderzijds omdat ze angstig is dat haar dochtertje hetzelfde zal overkomen. |
Van voelen naar denken
Als we worden geboren staan we nog in verbinding met onze gevoelens en geven daar als vanzelf uiting aan. Een peutermeisje dat zich alleen voelt gaat huilen en laat direct van haar horen en een baby van 10 maanden die leert om te kruipen wordt boos als dat niet lukt. Zodra we opgroeien en later naar school gaan raken we heel langzaam de connectie met ons gevoel kwijt doordat we ons gaan aanpassen aan dat wat er van ons wordt verwacht.
Het voelen maakt steeds meer plaats voor het denken om taken te kunnen uitvoeren waar we ons hoofd en brein voor nodig hebben.
Dat wat je energie geeft, groeit. Dat wat je geen energie geeft, zakt naar de achtergrond. We geven denken steeds meer energie en voelen daarom bijna niets meer. ‘Stel je niet aan, wees sterk, stop nu eens met huilen, het valt toch allemaal toch wel mee’ zijn reacties waar je vroeger en misschien ook nu nog, mee wordt geconfronteerd. Logisch dat je langzaamaan stopt met het uiten van je gevoelens en je de emotie die je ervaart wegdrukt. Je wilt tenslotte wel voor vol worden aangezien. Toch?
Het gaat erom dat je emotionele gevoelens toelaat. En als je niet precies weet om welke gevoelens het gaat, kun je heel goed de spanningen in je lichaam voelen, als toegangspoort tot je gevoel. In je lichaam wordt alle weerstand om niet te voelen als spanning vastgehouden.
Deze oefening doe je bijvoorbeeld aan het einde van de dag op een rustig moment.
- Denk terug aan een gebeurtenis van vandaag die je als negatief hebt ervaren en leef je in. Draai de film van de gebeurtenis met je innerlijke ogen af.
Bedenk je in geuren en kleuren hoe het was. - Doe dit dan nog een keer maar zet nu het denken op een automatische piloot en richt je aandacht op wat er tegelijkertijd in je lichaam gebeurt.
– Voel hoe het voelt in je lichaam.
– Voel waar de emotie zit.
– Waar zit het wel en waar zit het niet?
– Zijn er grenzen
– Beweegt het of zit het op een plek?
– Pulseert het of is het een gelijkmatige sensatie?
– Is het zwaar, krampachtig, vast, diep of oppervlakkig? - Observeer het gevoel een tijdje en laat het dan los door aan iets anders te denken of iets anders te gaan doen.
- Herhaal de oefening met een andere recente gebeurtenis die je vervelend vond. Zijn je observaties gelijk aan de eerste oefening of zijn er verschillen? Je kunt dit uiteraard met meerdere gebeurtenissen doen.
Beschrijf je ervaring in je schrift of document.
Een andere manier om te onderzoeken wat er aan emotionele gevoelens in je leeft is om letterlijk met je aandacht naar de spanningen in je lichaam te gaan. Je vraagt aan je lichaam, aan de plek waar spanning is, wat daar leeft. Stel je voor dat op de plek van de spanning een kind zit. En vraag dit kind je te laten zien welk emotioneel gevoel er in hem of haar leeft.
Een hulpmiddel hierbij is de volgende Luister oefening ‘Ik omarm mijn gevoelskind’.
Luister oefening: ‘Ik omarm mijn gevoelskind’
In deze luister oefening nodig ik je uit om contact te maken met spanning in je lichaam. Een plek waar het pijnlijk en/of onrustig is. Om vandaaruit te onderzoeken welk emotioneel gevoel eronder zit. Je kunt deze luister oefening zitten of liggend uitvoeren.
Beschrijf je ervaring in je schrift of document.
Er zijn dus allerlei manieren om contact te maken met emotionele gevoelens in jezelf. Realiseer je dat de energie die vast is gaan zitten wil doorstromen. Deze energie wil zelf graag loskomen en klopt daarom aan je deur als een fysieke klacht of een gevoel van stress, somberheid, onrust of angst. Het is voor jou dan een kwestie van contact maken en werkelijk bereid zijn de deur open te zetten.
Emotioneel voelen in je buik
Je buik is een heel belangrijk onderdeel van wie jij bent. Behalve dat in het buikgebied zich allerlei essentiële organen voor spijsvertering, voortplanting en afvalverwerking bevinden, worden hier energetisch gezien ook onze ervaringen, emoties en gevoelens verteerd. Het is een waardevol lichaamsdeel waar veel emotionele gevoelens te voelen zijn.
Je kunt de buik in drie lagen verdelen: de bovenbuik, de middenbuik en de onderbuik. Elk deel speelt een rol in het registreren van prikkels van buitenaf en het vormen van gevoelens daarover. De meest subtiele en vluchtige gevoelens resoneren vooral in het bovenste deel van je buikgebied en de meer fundamentele gevoelens en oer gevoelens vooral in het onderste deel van je buik.
Bovenbuik
Je bovenbuik begint direct onder je middenrif en eindigt ter hoogte van de onderste ribben. Je lever, galblaas, maag en alvleesklier bevinden zich hier. Dit is de plek waar ‘vluchtige’ gevoelens worden waargenomen. Ze komen heel snel en kunnen in principe ook weer gauw weg zijn. De gevoelens hoeven niet per se over jouzelf te gaan; het is vooral je eerste reactie op dingen van buitenaf. Irritatie over iemands gedrag bijvoorbeeld of walging over iets wat je hoort of ziet op tv, maar wat niet direct over jou hoeft te gaan. Maar ook zenuwen voor iets wat je moet gaan doen, kunnen heel goed voelbaar zijn in dit gebied. Hoewel het in eerste instantie vluchtige gevoelens zijn, kunnen ze uiteraard wel aanhaken bij een dieper gevoel dat al in jou zat. Zo blijven ze langer hangen dan je zelf zou willen.
Middenbuik
Je middenbuik begint onder de onderste ribben en loopt tot ongeveer twee vingers onder de navel. Hier bevindt zich een groot deel van de darmen. Je vrij voelen, je durven uiten, gezien willen worden: het zijn allemaal gevoelens die in de midden buik worden waargenomen.
Als jij je door iets of iemand in je vrijheid beperkt voelt of wanneer je denkt dat er voor jouw verlangens geen plek is, dan is het midden van je buik de eerste die dat registreert. Iets om aan te denken als je vaak last hebt van pijn of darmkrampen in dat gebied.
Onderbuik
In je onderbuik gaat het niet om de gevoelens over wat je van jezelf laat zien aan de wereld, maar om de gevoelens over wie jij daadwerkelijk bent. Over je bestaan, over je zijn. Hier ligt je oorsprong, je kern. De onderbuik loopt van vlak onder je navel tot aan de onderkant van je bekken. In dit gebied bevinden zich de geslachtsorganen, je blaas en het onderste deel van de darmen. In je onderbuik ervaar je gevoelens van veiligheid of, tegengesteld, (doods)angst. Je voelt je thuis op de plaats waar je bent of juist niet. Je onderbuik weet of je onbevangen kan zijn of juist op je hoede. Dit is je onderbuikgevoel, je instinct. Het gaat om oer gevoelens.
Goed zorgen voor je buik betekent goed zorgen voor je gevoelsleven. Help je buik om gevoelens die niet (langer) bij jou horen, los te laten en fijne gevoelens over het zelf toe te laten. In plaats van schuldgevoelens, schaamte en afkeuring heeft je buik liefde nodig. Als je buik er mag zijn, mag jij er zijn.
Als je buik gevoed wordt met dingen die goed te verteren zijn, dan kunnen alle gevoelens die in jou zijn, ook op een gezonde manier worden verteerd. Die voeding bestaat letterlijk uit eten en drinken, maar ook uit informatie die je wel of niet tot je laat komen en situaties waar jij jezelf wel of niet in plaatst. Maak vandaag eens écht contact met je buik en vraag hem wat hij nodig heeft.
Emotioneel voelen in je hart
Naast ons buikgebied is het gebied rondom ons hart ook een plek waar we gevoelens ervaren. In ons hart ervaren we gevoelens van vreugde, liefde, compassie, vrede en harmonie maar ook verdriet en allerlei onrustige gevoelens kunnen worden ervaren in het hartgebied. Denk bijvoorbeeld aan een gebroken hart en druk op de borst.
In ons hartgebied zetelt ook onze intuïtie, ons innerlijk kompas ook wel de fluisterende stem van onze ziel. Intuïtieve gevoelens zijn van een heel andere aard dan emotionele gevoelens. Het zijn gevoelens die vanuit een wijs deel in onszelf worden aangereikt. Deze gevoelens zijn meer het innerlijke weten. Je weet iets gewoon en je voelt daarbij ruimte, warmte of een kriebel in je hart.
Luister oefening: ‘Ik sta stil bij mijn fysieke en emotionele gevoelens’
In deze luisteroefening nodig ik je uit om jouw fysieke en emotionele gevoelens in dit moment waar te nemen. Het doel is te ontdekken wat je in dit moment fysiek voelt en wat er zich afspeelt in jouw binnenwereld van emotionele gevoelens. Als je opmerkt dat je afdwaalt en mee wordt genomen door allerlei gedachten, ga je weer terug met je aandacht naar het volgen van je ademhaling en de beweging die je voelt van het ademen in je lichaam. Je kunt deze luister oefening zittend of liggend uitvoeren.
Beschrijf je ervaring in je schrift of document.
Samenvatting
Als we de basis hebben gecreëerd om fysiek te kunnen voelen, zetten we de volgende stap naar emotioneel voelen. We kunnen namelijk alleen écht contact maken met onze emotionele gevoelens als we in verbinding zijn met ons lichaam. Een emotioneel gevoel loopt altijd synchroon met een fysiek gevoel.
Ons buikcentrum en ons hartcentrum zijn gebieden waar de meeste mensen emotioneel gevoel ervaren
Net zoals de meeste mensen te weinig bewust zijn van hun fysieke gevoelens zijn de meeste mensen ook niet goed in de verbinding met hun emotionele gevoelens. Vaak is er weerstand op het écht toelaten van deze gevoelens. De weerstand heeft te maken met een stuk ‘niet weten hoe er mee om te gaan’ en ‘er geen tijd voor willen vrijmaken’.
| Vragen: 1. Wat is je het meeste bijgebleven in deze les? 2. Welke inzichten heb je gekregen? 3. Wat wil je nog verder onderzoeken? Beschrijf je antwoorden in je schrift/document |